线性方程组(三)- 向量方程

小结

  1. 向量的定义
  2. 向量方程的定义和求解
  3. Span{v}\boldsymbol{Span\{v\}}Span{u,v}\boldsymbol{Span\{u,v\}}的几何解释

R2\mathbb{R}^{2}中的向量

仅含一列的矩阵称为&列向量,或简称向量。向量表示一组有序数。
包含两个元素的向量表示为:w=[w1w2]\boldsymbol{w} = \begin{bmatrix} w_1 \\ w_2 \\ \end{bmatrix},其中w1w_1w2w_2是任意实数。
所有两个元素的向量的集记为R2\mathbb{R}^{2}R\mathbb{R}表示向量中的元素是实数,而指数2表示每个向量包含两个元素。
R2\mathbb{R}^{2}中两个向量相等当且仅当其对应元素相等。即R2\mathbb{R}^{2}中的向量是实数的有序对。
给定实数ccR2\mathbb{R}^{2}中两个向量u\boldsymbol{u}v\boldsymbol{v},它们的和u+v\boldsymbol{u}+\boldsymbol{v}是把u\boldsymbol{u}v\boldsymbol{v}对应元素相加所得的向量。u\boldsymbol{u}cc标量乘法(或数乘)是把u\boldsymbol{u}的每个元素乘以cc,所得向量记为cuc\boldsymbol{u}cuc\boldsymbol{u}中的数cc称为标量(或)。

给定u=[12]\boldsymbol{u}= \begin{bmatrix} 1 \\ -2 \\ \end{bmatrix}u=[25]\boldsymbol{u}= \begin{bmatrix} 2 \\ -5 \\ \end{bmatrix},求4u3v4\boldsymbol{u}-3\boldsymbol{v}
解: 4u3v\quad4\boldsymbol{u} - 3\boldsymbol{v}
=4u+(3)v=[414(2)]+[323(5)]=[48]+[615]=[4+(6)8+15]=[27]\qquad= 4\boldsymbol{u} + (-3)\boldsymbol{v} \\ \qquad = \begin{bmatrix} 4 * 1 \\ 4 * (-2) \\ \end{bmatrix} + \begin{bmatrix} -3 * 2 \\ -3 * (-5) \\ \end{bmatrix}\\ \qquad = \begin{bmatrix} 4 \\ -8 \\ \end{bmatrix} + \begin{bmatrix} -6 \\ 15 \\ \end{bmatrix}\\ \qquad = \begin{bmatrix} 4 + (-6) \\ -8 + 15 \\ \end{bmatrix}\\ \qquad = \begin{bmatrix} -2 \\ 7 \\ \end{bmatrix}

R2\mathbb{R}^{2}的几何表示

考虑平面上的直角坐标系。因为平面上每个点由实数的有序对确定,所以可把几何点(a,b)(a, b)与列向量[ab]\left[\begin{matrix} a \\ b \\ \end{matrix}\right]等同。因此我们可把R2\mathbb{R}^{2}看作平面上所有点的集合。
向量[31]\left[\begin{matrix} 3 \\ -1 \\ \end{matrix}\right]的几何表示是一条由原点(0,0)(0, 0)指向点(3,1)(3, -1)的有向线段。

向量加法的平行四边形法则
R2\mathbb{R}^{2}中向量u\boldsymbol{u}和向量v\boldsymbol{v}用平面上的点表示,则u+v\boldsymbol{u} + \boldsymbol{v}对应于以u\boldsymbol{u}0\boldsymbol{0}v\boldsymbol{v}为顶点的平行四边形的第4个顶点。
线性方程组(三)- 向量方程

Rn\mathbb{R}^{n}中的向量

R3\mathbb{R}^{3}中向量是3×13 \times 1列矩阵,有3个元素。它们表示三维空间中的点,或起点为原点的箭头。

nn是正整数,则Rn\mathbb{R}^{n}表示所有nn个实数数列(或有序nn元组)的集合,通常写成n×1n \times 1列矩阵的形式,u=[u1u2un]\boldsymbol{u}= \begin{bmatrix} u_1 \\ u_2 \\ \vdots \\ u_n \end{bmatrix}
所有元素都是零的向量称为零向量,用0\boldsymbol{0}表示。

Rn\mathbb{R}^{n}中向量相等以及向量加法与标量乘法类似于R2\mathbb{R}^{2}中的定义。
Rn\mathbb{R}^{n}中向量的代数性质
Rn\mathbb{R}^{n}中一切向量u,v,w\boldsymbol{u},\boldsymbol{v},\boldsymbol{w}以及标量ccdd:
u+v=v+uc(u+v)=cu+cv(u+v)+w=u+(v+w) (c+d)u=cu+duu+0=0+u=uc(du)=cduu+(u)=u+u=0 1u=u\boldsymbol{u} + \boldsymbol{v} = \boldsymbol{v} +\boldsymbol{u} \qquad\qquad\qquad\qquad c(\boldsymbol{u} + \boldsymbol{v}) = c\boldsymbol{u} + c\boldsymbol{v} \\ (\boldsymbol{u} + \boldsymbol{v}) + \boldsymbol{w} = \boldsymbol{u} + (\boldsymbol{v} + \boldsymbol{w}) \qquad\ (c+d)\boldsymbol{u} = c\boldsymbol{u} + d\boldsymbol{u} \\ \boldsymbol{u} + \boldsymbol{0} = \boldsymbol{0} + \boldsymbol{u} = \boldsymbol{u} \qquad\qquad\qquad c(d\boldsymbol{u}) = cd\boldsymbol{u} \\ \boldsymbol{u} + (\boldsymbol{-u}) = \boldsymbol{-u} + \boldsymbol{u} = \boldsymbol{0} \qquad\quad\ 1\boldsymbol{u} = \boldsymbol{u}

线性组合

给定Rn\mathbb{R}^{n}中向量v1,v2, ,vp\boldsymbol{v_1},\boldsymbol{v_2},\cdots,\boldsymbol{v_p}和标量c1,c2, ,vpc_1, c_2,\cdots,v_p,向量y=c1v1++cpvp\boldsymbol{y}= c_1\boldsymbol{v_1} + \cdots + c_p\boldsymbol{v_p}称为向量v1,v2, ,vp\boldsymbol{v_1},\boldsymbol{v_2},\cdots,\boldsymbol{v_p}c1,c2, ,vpc_1, c_2,\cdots,v_p线性组合。形如y=c1v1++cpvp\boldsymbol{y}= c_1\boldsymbol{v_1} + \cdots + c_p\boldsymbol{v_p}的方程称为向量方程

a1=[125]\boldsymbol{a_1}=\begin{bmatrix} 1 \\ -2 \\ -5 \\ \end{bmatrix}a2=[256]\boldsymbol{a_2}=\begin{bmatrix} 2 \\ 5 \\ 6 \\ \end{bmatrix}b=[743]\boldsymbol{b}= \begin{bmatrix} 7 \\ 4 \\ -3 \\ \end{bmatrix},确定b\boldsymbol{b}能否写成a1\boldsymbol{a_1}a2\boldsymbol{a_2}的线性组合,也就是说,确定是否存在权x1x_1x2x_2使x1a1+x2a2=bx_1\boldsymbol{a_1} + x_2\boldsymbol{a_2} = \boldsymbol{b}
解:x1a1+x2a2=x1[125]+x2[256]=[x1+2x22x1+5x25x1+6x2]x_1\boldsymbol{a_1} + x_2\boldsymbol{a_2}= x_1\begin{bmatrix} 1 \\ -2 \\ -5 \\ \end{bmatrix} + x_2\begin{bmatrix} 2 \\ 5 \\ 6 \\ \end{bmatrix} = \begin{bmatrix} x_1 + 2x_2 \\ -2x_1 + 5x_2 \\ -5x_1 + 6x_2 \\ \end{bmatrix}
向量相等当且仅当它们的对应元素相等。即x1x_1x2x_2满足x1a1+x2a2=bx_1\boldsymbol{a_1} + x_2\boldsymbol{a_2} = \boldsymbol{b}当且仅当x1x_1x2x_2满足方程组{x1+2x2=72x1+5x2=45x1+6x2=3\begin{cases} x_1 + 2x_2 = 7 \\ -2x_1 + 5x_2 = 4 \\ -5x_1 + 6x_2 = -3 \\ \end{cases}
用行化简算法将方程组的增广矩阵化简,以此解方程组:
[127254563]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 7 \\ -2 & 5 & 4 \\ -5 & 6 & -3 \\ \end{bmatrix}[127091801632]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 7 \\ 0 & 9 & 18 \\ 0 & 16 & 32 \\ \end{bmatrix}[12701201632]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 7 \\ 0 & 1 & 2 \\ 0 & 16 & 32 \\ \end{bmatrix}
[127012000]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 7 \\ 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 \\ \end{bmatrix}[103012000]\begin{bmatrix} 1 & 0 & 3 \\ 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 \\ \end{bmatrix}
由阶梯形矩阵最右列不是主元列,可知其有解。解为x1=3,x2=2x_1=3,x_2=2
因此b\boldsymbol{b}a1\boldsymbol{a_1}a2\boldsymbol{a_2}的线性组合,权为x1=3,x2=2x_1=3,x_2=2

A\boldsymbol{A}m×nm \times n矩阵。A\boldsymbol{A}的各列是Rm\mathbb{R}^{m}中的向量,用a1, ,an\boldsymbol{a_1}, \cdots,\boldsymbol{a_n}表示,则A=[a1, ,an]\begin{bmatrix} \boldsymbol{a_1},\cdots,\boldsymbol{a_n} \end{bmatrix}

注意:求解过程中,增广矩阵[127254563]\begin{bmatrix} 1 & 2 & 7 \\ -2 & 5 & 4 \\ -5 & 6 & -3 \\ \end{bmatrix}的3列分别对应于a1,a2,b\boldsymbol{a_1},\boldsymbol{a_2},\boldsymbol{b}。即增广矩阵可直接写为:[a1,a2,b]\begin{bmatrix} \boldsymbol{a_1},\boldsymbol{a_2},\boldsymbol{b} \end{bmatrix}

向量方程x1a1+x2a2++xnan=bx_1\boldsymbol{a_1} + x_2\boldsymbol{a_2} + \cdots + x_n\boldsymbol{a_n} = \boldsymbol{b}和增广矩阵为[a1a2anb]\begin{bmatrix} \boldsymbol{a_1} & \boldsymbol{a_2} & \cdots & \boldsymbol{a_n} & \boldsymbol{b} \\ \end{bmatrix}的线性方程组有相同的解。特别地,b\boldsymbol{b}可表示为a1,a2, ,an\boldsymbol{a_1}, \boldsymbol{a_2}, \cdots, \boldsymbol{a_n}的线性组合当且仅当线性方程组有解。

Span{v}\boldsymbol{Span\{v\}}Span{u,v}\boldsymbol{Span\{u,v\}}的几何解释

v1,v2, ,vp\boldsymbol{v_1},\boldsymbol{v_2},\cdots,\boldsymbol{v_p}Rn\mathbb{R}^{n}中的向量,则v1,v2, ,vp\boldsymbol{v_1},\boldsymbol{v_2},\cdots,\boldsymbol{v_p}的所有线性组合所成的集合用记号Span{v1,v2, ,vp}\boldsymbol{Span\{v_1,v_2,\cdots,v_p\}}表示,称为由v1,v2, ,vp\boldsymbol{v_1},\boldsymbol{v_2},\cdots,\boldsymbol{v_p}所生成(或张成)的Rn\mathbb{R}^{n}的子集。也就是说,v1,v2, ,vp\boldsymbol{v_1},\boldsymbol{v_2},\cdots,\boldsymbol{v_p}是所有形如c1v1+c2v2++cpvpc_1\boldsymbol{v_1} + c_2\boldsymbol{v_2} + \cdots + c_p\boldsymbol{v_p}的向量的集合,其中c1,c2, ,cpc_1,c_2,\cdots,c_p为标量。

要判断向量b\boldsymbol{b}是否属于Span{v1,v2, ,vp}\boldsymbol{Span\{v_1,v_2,\cdots,v_p\}},就是判断向量方程x1v1+x2v2++xpvp=bx_1\boldsymbol{v_1}+x_2\boldsymbol{v_2}+\cdots+x_p\boldsymbol{v_p}=\boldsymbol{b}是否有解,或等价地,判断增广矩阵为[v1v2vpb]\begin{bmatrix} \boldsymbol{v_1} & \boldsymbol{v_2} & \cdots & \boldsymbol{v_p} & \boldsymbol{b} \\ \end{bmatrix}的线性方程组是否有解。

v\boldsymbol{v}R3\mathbb{R}^{3}中的向量,那么Span{v}\boldsymbol{Span\{v\}}就是v\boldsymbol{v}的所有标量倍数的集合,也就是R3\mathbb{R}^{3}中通过v\boldsymbol{v}0\boldsymbol{0}的直线上所有点的集合。

u\boldsymbol{u}v\boldsymbol{v}R3\mathbb{R}^{3}中的非零向量,v\boldsymbol{v}不是u\boldsymbol{u}的倍数,则Span{u,v}\boldsymbol{Span\{u,v\}}R3\mathbb{R}^{3}中包含u\boldsymbol{u}v\boldsymbol{v}0\boldsymbol{0}的平面。